Hoe krijg ik een B3 vakbekwaamheidscertificaat?

Weet je wat het nieuwe koudemiddel wordt voor warmtepompen en split-units? Juist, propaan. Door het snelle uitfaseren van f-gassen stapt de koelingbranche over op natuurlijke koudemiddelen. Voor de kleinere systemen zoals airco’s en warmtepompen ziet het ernaar uit dat deze in de toekomst allemaal draaien op R-290 of een variant daarvan.

Zie ook de blog: Wat zijn natuurlijke koudemiddelen.

Propaan valt in de categorie brandbare koudemiddelen. Je moet er dus ontzettend mee oppassen, want bij lekkage is de kans op explosies enorm. Om aan te tonen dat je veilig met brandbare koudemiddelen kunt omgaan haal je het B3 vakbekwaamheidscertificaat.

 

Wat houdt het B3 certificaat precies in?

Voor brandbare koudemiddelen ook wel koolwaterstoffen genoemd zijn verschillende certificaten beschikbaar. Het ligt maar net aan de grootte van de installaties waar je mee werkt. Deze certificaten zijn opgedeeld in:

• B1: Alle installaties met brandbare koudemiddelen
• B2: Installaties tot 25 kg inhoud
• B3: Installaties tot 1 kg inhoud

Die laatste, het B3 certificaat, is een zeer gewild certificaat omdat veel loodgieters alleen maar met de kleinere systemen in aanraking komen. De lesstof voor een B3 certificaat is korter en eenvoudiger dan dat van het B1 certificaat. En daar ligt nou precies het gevaar. Want een ervaren koelmonteur die dagelijks met koelmachines bezig is, heeft veel meer ervaring en routine bij het werken met koudemiddelen. Het is ontzettend belangrijk dat je op een veilige manier met koolwaterstoffen omgaat. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor anderen in de buurt van de installatie. Dat leer je bij het halen van het B3 vakbekwaamheidscertificaat. De focus ligt op veiligheid, technische vaardigheden en het naleven van de wettelijke eisen zodat je zelfverzekerd en veilig werkzaamheden aan een installatie uitvoert.

Is het B3 vakbekwaamheidscertificaat verplicht?

Net als bij alle andere natuurlijke koudemiddelen certificaten is B3 officieel niet verplicht. Volgens de NEN-378 mogen alleen vakbekwame mensen aan natuurlijke koudemiddelen werken. Er staat niet omschreven dat je hier verplicht certificaat voor nodig hebt.

Dus vind je jezelf vakbekwaam, dan mag je met propaan werken. Zolang alles goed gaat is er niks aan de hand. Maar let op, mocht er een ongeval voorkomen dan ben je de Sjaak. Want hoe toon je aan dat je vakbekwaam bent? Juist, met een vakbekwaamheidscertificaat. Ga je werken aan installaties met brandbare koudemiddelen, zorg dat je het certificaat haalt. Je doet het ook voor jezelf, want er kunnen echt hele erge ongelukken gebeuren.

Er circuleren video’s waarop te zien is hoe vreselijk het mis kan gaan met brandbare koudemiddelen. Ook de kleine hoeveelheden die in een airco of warmtepomp gaan zijn levensgevaarlijk. Op een van de video’s werkt een monteur aan een buitenunit als er ineens een enorme klap plaats vindt. Zijn arm bungelt nog aan een draadje.

Hoe ziet een B3 training eruit?

Om aan een B3 training deel te nemen moet je beschikken over een F-gassen categorie 1 certificaat. Hiermee toon je aan dat je voldoende kennis hebt over het koelkringproces, de componenten van een koelmachine en dat je weet hoe een H-log P diagram werkt.

Zo kun je je direct focussen op de veiligheidsaspecten van brandbare koudemiddelen en de procedures en werkzaamheden die daarbij horen.

Een training duurt 4 dagen waarin je een mix van theorie en praktijk krijgt. Je oefent op machines met eigen gereedschap en ook het examen wordt afgenomen op de machines waar jij op hebt geoefend.

De installaties en praktijkoefeningen die je doet, liggen dicht bij de situaties die je in het veld tegen gaat komen. Zo ben je goed voorbereid wanneer je een warmtepomp of airco op propaan moet installeren of onderhouden.

De training wordt afgesloten met een officieel STEK examen. Wanneer je dit succesvol afrond, krijg je het B3 Vakbekwaamheidsbewijs en kun jij op een veilige en verantwoorde manier werken aan installaties (1 kg inhoud) met brandbare koudemiddelen.

Hoe zit het met B3 en de nieuwe F-gassenverordening?

Recent maakte STEK duidelijk dat alle ACB-certificaten een langere houdbaarheid hebben. Dit is opgeschroefd van 5 naar 7 jaar. Hier komen ze overeen met de nieuwe F-gassenverordening waarmee om de 7 jaar hercertificering nodig is. Alleen lijkt dit een wassen neus.

Met de nieuwe F-gassenverordening zijn alle natuurlijke koudemiddelen ook meegenomen. Brandbare koudemiddelen vallen in de nieuwe F-gassenverordening onder certificaat A en worden aan de reguliere F-gassen gekoppeld. Je haalt dus zowel je F-gassen categorie 1 als je B1 veiligheidscertificaat.

Volgens de regels moet iedereen voor 12 maart 2029 de nieuwe F-gassenverordening op zak hebben. Dus als je een B3 certificaat hebt, dan moet je verplicht een certificaat A halen. Nu zijn ze nog aan het dimdammen om er twee varianten van te maken. Een certificaat A1 en een A2 voor de kleinen installaties. Met A1 mag je aan alle installaties op F-gassen en koolwaterstoffen werken, er zit geen restrictie op de inhoud. Met A2 geldt een restrictie tot 3 kg koudemiddelinhoud. Dan zit je ongeveer op dezelfde lijn als het huidige F-gassen categorie 2 en B3. Of dit er daadwerkelijk doorheen komt is nog niet duidelijk, dus pin ons er niet op vast.

Is een B3 veiligheidscertificaat dan 7 jaar of tot 12 maart 2029 geldig? Daar kan niemand een zinnig antwoord op geven. We hebben STEK gebeld, die weten het niet. We hebben de NVKL gebeld, die weten het ook niet. Alle partijen verwijzen naar de vernieuwde BRL200 die eind september, begin oktober uitkomt. Even geduld dus.

Meer over de nieuwe F-gassenverordening en wat er gaat veranderen lees je in dit blog.

Conclusie

Het gebruik van propaan als koudemiddel in warmtepompen en split-units wordt steeds gangbaarder naarmate F-gassen worden uitgefaseerd. Het B3 vakbekwaamheidscertificaat is essentieel om veilig en volgens de nieuwste normen te kunnen werken met dit brandbare koudemiddel. Bereid je voor op de toekomst en zorg dat je op tijd je B3 vakbekwaamheidscertificaat behaalt.

Inschrijven voor een B3 vakbekwaamheidstraining doe je hier.